Anavatanı Güney Afrika olmakla birlikte, Akdeniz ile özdeşleşmiş bir bitkidir. Hafif esintili, doğrudan güneş alan yerleri sever. Esintisiz kapalı yerde küser. Çiçek açması için bol güneş görmelidir. Fakat tüm gün güneş alan yerleri fazla sevmez; sabah ya da akşam güneşi yeterli, öğleden sonrasının kızgın güneşi fazla gelir. Evlerin güneye bakan cephelerinde kış aylarında da çiçek açabilir.
Bakımı oldukça kolaydır. Saksının tabağında sürekli su olmamalı, kökü çok nemli toprakta uzun süre kalmamalıdır. Fazla su kökünü çürütebilir, toprağı kurudukça sulamak yeterlidir. Yapraklarında ve çiçeklerinde su sevmez, bu yüzden suyu toprağına dökmek gerekir. Çiçekleri solmaya başlayınca kesin, yeni çiçekler daha güçlü çıkar. Sararan yaprakları toplayın, çürüyen dalları dibinden kesin. Köklerine zarar vermeden, toprağını karıştırıp havalandırın. Arada bir iyice ufaladığınız bir yumurta kabuğunu toprağına karıştırabilirsiniz. Dilerseniz koyun gübresi de kullanabilirsiniz. Toprağını tazeliyorsanız gübreye gerek olmayabilir.
Sardunyayı kışın dondurucu soğuk olmayan ılık bir yere alıp dinlenmeye bırakmak gerekir. Sıcak evlerde bozulabilir. Kuzey rüzgarı ya da don tehlikesi yoksa dışarıda da kalabilir. Bitkiyi kışa hazırlamak için bakım yapmak; bozulan yapraklarını temizlemek uygun olur. Kış süresince ayda bir kez, çok az su verilir.
Baharda saksılar temizlenip taze toprak eklenir. Her yıl toprak değiştirilmez, aynı toprak birkaç yıl idare edebilir. Sardunya her tür toprakta büyümekle birlikte, kızıl toprakta daha hızlı büyür. Ağır ve sıkı toprak ya da hazır toprak yerine doğal bahçe toprağı sardunyalar için daha iyidir. Fazla büyük ya da yayvan olmayan, derin saksılar uygundur. Plastik saksı yerine toprak saksıyı tercih edin. Sardunyayı çoğaltmak için dallarını toprağa dikin; açık havada, güneşte tutun köklenirler. Suda bekletmeye gerek yoktur. Taze dalları değil, olgunlaşmış dalları tercih edin. Sardunyayı ağustos ortası gibi budayabilirsiniz.
Hayatımızda renk, kalbimizde sevgi, şiirimizde çok güçlü semboldür sardunya!
Sardunyaya Ağıt
İkindiyin saat beşte
Başgardiyan Rıza başta
Karalar bastı koğuşa
İkindiyin saat beşte
Seyre durduk tantanayı
Tutuklayıp sardunyayı
Attılar dipkapalıya
İkindiyin saat beşte
Yataklık etmiş ki zaar
Suçu tevatür ve esrar
Elbet bir kızıllığı var
İkindiyin saat beşte
Dirlik düzenlik kurtulur
Müdür koltuğa kurulur
Çiçek demire vurulur
İkindiyin saat beşte
Canların gözleri yaşta
Aklı idamlık yoldaşta
Yeşil ölümle dalaşta
Sabahleyin saat beşte
Can Yücel
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder